رخداد آسیب ها و صدمات در ورزش اجتناب ناپذیرند ، اما خوشبختانه این حوادث به ندرت تحدیه کننده ی حیات اند .هدف در باز توانی , بازگرداندن ورزشکار به شرایط انجام ورزش وشرکت در مسابقات است .
روند کار توان بخشی در طب ورزش به صورت تهاجمی بوده که هدف نهایی آن بهبود هرچه سریعتر ورزشکار و توانای انجام فعالیتهای ورزشی به شرط سلامتی کامل فرد می باشد .
اهداف کوتاه مدت در برنامه های توانبخشی عبارتند از :
1) انجام اقدامات و کمکهای اولیه پس از رخداد حادثه در جهت کاهش ویا جلوگیری از پیشرفت تورم .
2) جلوگیری ازایجاد یا تقلیل حس درد
3) بازگرداندن دامنه حرکات مفصلی (Range of motion)
4) بازگرداندن و یا تقویت قدرت ، تحمل و توانایی عضلانی
5) برقراری مجدد سیستم ارتباطی عصبی ، عضلانی تا حد امکان
6) پیشرفت در حفظ تعادل (Coordinanation)
7) حفظ تناسب ارتباط سیستمهای قلبی-ریوی
8) ایجاد اتحاد و تناسب بین عملکرد های متوالی و یا همزمان ورزشکار(پولیومتری)
- کنترل تورم سریعا" پس از ایجاد آسیب شاید به تنهایی مهمترین جنبه در توانبخشی آسیبها در برنامه ی طب ورزش است .اگر تورم درمراحل ابتدایی و حاد آسیب کنترل شود ، زمان انجام دوره اقدامات درجهت توانبخشی فرد به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد .
هدف از فیزیوتراپی و بازتوانی ورزشی باز گرداندن ورزشکار پس از اقدامات پزشکی به سطحی از آمادگی است که قبل از آسیب و صدمه ورزشی داشته است. این مسئله با دو رویکرد انجام میشود:
- 1پیشگیری از کاهش آمادگی جسمی عمومی ورزشکار به نوعی که محل آسیب دیده فشاری وارد نشود.
- 2بازتوانی محل آسیب دیده تا از آتروفی و ضعف عضلانی، خشکی مفاصل، محدودیت حرکتی و آسیبهای ثانویه در مفصل و عضلات، پیشگیری شود و عضو آسیب دیده به حالت اولیه برگردد.
انجام بازتوانی و رسیدن به اهداف فوق به کسب تشخیص دقیق توسط پزشک و برنامه ریزی و همکاری کامل پزشک و فیزیوتراپ نیازمند است. فراموش نشود بازتوانی عمومی ورزشکار و رساندن آمادگی جسمانی به حالت اولیه از مهمترین وظایف فیزیوتراپ ورزشی است.
- 1برنامه بازتوانی، انحصاری و فردی باشد.
- 2از وسایل تخصصی و گران قیمت بدون ضرورت استفاده نشود.
- 3افزایش و بهبودی سیر درمان در هر جلسه ثبت شود.
- 4بعد از افزایش قدرت به انعطاف پذیری، سرعت، توان و استقامت نیز تاکید شود.
- 5الگوهای مهارتی خاص از تمرینات ساده به سمت تمرینات پیچیده باشد.
- 6بعد از تقویت منفرد عضلات، تمای عضلات عضو آسیب دیده تقویت شود.
- 7علاوه بر عضو آسیب دیده بر حفظ قدرت و توان عضو قرینه همت شود .
به نوع رشته ورزشی و استفادههای خاص ورزشکار از عضو آسیب دیده دقت بیشتری شود
